Edvard Grieg norweski kompozytor, pianista i dyrygent. Znany stał się jako autor muzyki do dramatu Peer Gynt, op.23 Henrika Ibsena.
Grieg urodził się 15 czerwca 1843 w Bergen jako czwarte z pięciorga dzieci zamożnego kupca Aleksandra Griega i jego żony Gesine z d. Hagerup. Ojciec prowadził firmę handlującą rybami założoną w 1779 roku przez jego dziadka, który do Norwegii przybył ze Szkocji. Jego matka uczyła się kompozycji u niemieckiego kompozytora i dyrygenta Alberta Methfessela. Jako pianistka i poetka odnosiła sukcesy w Bergen oraz zaliczała się do najbardziej poszukiwanych nauczycieli gry na fortepianie w mieście. W swoim domu organizowała cotygodniowe wieczory muzyczne, w czasie których wykonywano nie tylko utwory instrumentalne, lecz także fragmenty oper. Życie kulturalne w rodzinnym domu miało istotny wpływ na dalszy jego rozwój.
Od szóstego roku życia mama uczyła go gry na fortepianie. W wieku dziewięciu lat Edvard Grieg zaczął tworzyć pierwsze własne kompozycje. Z tego okresu zachowało się wiele utworów fortepianowych, które później częściowo zostały opublikowane w wydaniach zbiorowych jego kompozycji. Po ukończeniu szkoły podstawowej uczęszczał do szkoły realnej, w której jego zainteresowanie muzyką spotykało się z drwiną i cynizmem nauczycieli. Niechęć do szkoły i nauczycieli spowodowała, że musiał powtarzać trzecią klasę.
W lecie 1858 roku odwiedził skrzypka Ole Bulla, którego brat był mężem jego ciotki. Pozytywna ocena jego talentu przez wybitnego skrzypka i orędownika norweskiej muzyki i kultury spowodowała, że jeszcze w tym samym roku Grieg rozpoczął studia w Konserwatorium Lipskim, gdzie studiował w latach 1858–62 u Carla Reinecke, Louisa Plaidy, Ernsta Ferdinanda Wenzela, Salomona Jadassohna i Ignaza Moschelesa. Okres studiów w Lipsku kompozytor ocenił później bardzo krytycznie. Za przyczynę braków w swojej technice gry na fortepianie uznał częściowo przyjęte tam metody nauczania, a samą naukę w konserwatorium uważał za konserwatywną i mało inspirującą. U nauczyciela gry na fortepianie Louisa Plaidy musiał ćwiczyć tylko monotonne etiudy i utwory Carla Czernego, Friedricha Kuhlau i Muzio Clementiego. Nie poznał prac współczesnych, nowoczesnych kompozytorów. Więcej zawdzięczał późniejszym lekcjom u wysoko cenionego Ernsta Ferdinanda Wenzela. Również naukę harmonii uważał za zbyt konserwatywną. Natomiast nauczyciele krytykowali m.in. jego silną tendencję do chromatycznego komponowania, która była już wówczas widoczna w kompozycjach Griega. Skomponowany w 1861 roku przez Edvarda Griega dla swojego nauczyciela Carla Reinecke Kwartet smyczkowy został z programu koncertu usunięty, ponieważ wpływowy skrzypek Ferdinand David uznał go za zbyt futurystyczny. W 1862 roku Edvard Grieg, wracając do Bergen, debiutował jako pianista w szwedzkiej miejscowości Karlshamn.
W 1863 roku przeprowadził się do Kopenhagi, gdzie spotkał duńskiego kompozytora Nielsa Wilhelma Gade, inspiratora wczesnych prac Griega (m.in. Symfonia c-moll, 1863-1864). Pomimo rozpowszechnianej często informacji Grieg nigdy nie był uczniem Nielsa Wilhelma Gade. Jednak decydujące impulsy muzyczne dało mu spotkanie z wcześnie zmarłym Rikardem Nordraakiem, kompozytorem norweskiego hymnu narodowego. Razem z Nordraakiem i innymi założył w Kopenhadze towarzystwo koncertowe Euterpe, którego celem było propagowanie muzyki skandynawskiej. Po śmierci zmarłego w 1866 roku Nordraaka, Grieg ułożył marsz żałobny na jego cześć i wrócił do Christianii (obecnie Oslo). W 1867 roku ożenił się w Kopenhadze z kuzynką Niną Hagerup. W następnym roku urodziła się ich jedyna córka Aleksandra, która zmarła w następnym roku, mając 13 miesięcy, na zapalenie opon mózgowych. Sonaty skrzypcowe Griega bardzo urzekły Franciszka Liszta. Dzięki otrzymanemu od miasta Christiania stypendium młody artysta odbył w 1869/70 podróż do Rzymu, gdzie Liszt udzielił mu audiencji. W podróży tej towarzyszył mu przyjaciel August Winding.
W 1870 roku rozpoczął współpracę z Bjørnstjernem Bjørnsonem. Od 1872 roku otrzymywał państwową dożywotnią pensję, dzięki czemu mógł całkowicie poświęcić się komponowaniu. Od 1874 roku mieszkał częściowo w Bergen, Christianii i Lofthus. Śmierć zmarłych jesienią 1875 roku rodziców znalazła odzwierciedlenie w fortepianowej Balladzie g-moll, op.24 (1876). Współpraca z Henrikiem Ibsenem zaowocowała w 1875 muzyką (op. 23) do dramatu Peer Gynt, na podstawie której skomponował później dwie suity o tym samym tytule. Jednak wielki sukces jaki odniósł komponując muzykę do Peer Gynt nie udało mu się powtórzyć z muzyką do dramatu Sigurd Jorsalfar (Sigurd Krzyżowiec) Bjørnstjerne Bjørnsona. Porzucił więc nadzieję na stworzenie opery narodowej, o której marzył.
Edvard Grieg jako kompozytor i dyrygent podejmował liczne podróże koncertowe po Europie, które zaprowadziły go do Szwecji, Danii, Niemiec, Anglii, Francji, Holandii, Włoch, Austrii, Polski, Czech i Belgii. Przeważnie podróżował razem z żoną, która była sopranistką, ale również grała na fortepianie. W czasie wspólnych występów Grieg akompaniował jej na fortepianie, a sporadycznie wykonywali razem utwory fortepianowe na cztery ręce. Podczas tych podróży spotkał Johannesa Brahmsa, Maxa Brucha, Clarę Schumann i Piotra Czajkowskiego, z którym się przyjaźnił. Od 1880 do 1882 roku dyrygował orkiestrą towarzystwa muzycznego „Harmonie” w Bergen.
W 1885 roku zamieszkał w willi „Troldhaugen“ w przysiółku Hop koło Bergen (obecnie znajduje się tam muzeum poświęcone kompozytorowi).
Pod koniec życia interesowała go muzyka współczesna. Chwalił pieśni Hugo Wolfa, studiował V symfonię Gustava Mahlera i komentował dzieła Maxa Regera, Richarda Straussa i Carla Nielsena.
Przez całe życie zdrowie Griega było nadwyrężone przez zniszczone lewe płuco i znaczną deformację kręgosłupa odcinka piersiowego. Cierpiał na liczne infekcje dróg oddechowych i ostatecznie rozwinęła się u niego niewydolność płuc i serca. Edvard Grieg zmarł 4 września 1907 roku w wieku 64 lat w Szpitalu Miejskim w Bergen w Norwegii z powodu niewydolności serca . Przeżył długi okres choroby. Jego ostatnie słowa brzmiały: „Cóż, jeśli tak musi być”.
Grieg był twórcą narodowej szkoły muzycznej w Norwegii. Jego utwory powiązane są z literaturą (sagami, legendami, nordycką balladą, poezją ludową) oraz z muzycznym folklorem skandynawskim, cechuje je liryzm i subtelna nastrojowość (w miniaturach fortepianowych bliska już impresjonizmowi), ogromna inwencja melodyczna. Pieśni odznaczają się idealną zgodnością tekstu i melodii w akcentach i frazowaniu oraz bogatym akompaniamentem, z rozbudowaną harmoniką.
W 1904 został odznaczony norweskim Krzyżem Wielkim Orderu Świętego Olafa, a w 1896 francuską Legią Honorową
Największy serwis z tekstami piosenek w Polsce. Każdy może znaleźć u nas teksty piosenek, teledyski oraz tłumaczenia swoich ulubionych utworów.
Zachęcamy wszystkich użytkowników do dodawania nowych tekstów, tłumaczeń i teledysków!
Komentarze (2):
Zum Glueck gibt's Mozart, Chopin & Grieg !!!