Jan Maciej Zembaty (ur. 16 maja 1944 w Tarnowie, zm. 27 czerwca 2011 w Warszawie) – polski poeta, satyryk, scenarzysta, pisarz, reżyser radiowy, muzyk, aktor, bard i tłumacz (głównie poezji Leonarda Cohena).
Uczył się gry na fortepianie w średniej szkole muzycznej, uczęszczał również do liceum plastycznego, w którym historii uczył go Jacek Kuroń. Ukończył studia polonistyczne na Uniwersytecie Warszawskim. Pracę magisterską napisał na temat polskiej piosenki i gwary więziennej. Dzięki swym badaniom stał się jednym z pierwszych specjalistów od grypsery. Przez krótki czas studiował również w warszawskiej PWST oraz na wydziale reżyserskim łódzkiej filmówki.
Zadebiutował w 1965 na Festiwalu w Opolu, gdzie uzyskał wyróżnienie jury oraz nagrodę za najlepszy debiut autorski.
Był poliglotą, znającym płynnie siedem języków, w tym z trzech tłumaczył teksty i piosenki.
W 1972 dzięki Maciejowi Karpińskiemu zetknął się z piosenkami Leonarda Cohena. W ciągu kilku miesięcy przetłumaczył ich kilkanaście, zaś w całym swoim życiu - ponad 60. Większość z nich opublikował w tomikach, zarówno w obiegu oficjalnym, jak i poza nim. Wydał także kilka płyt z własnymi aranżacjami i wykonaniami piosenek kanadyjskiego autora. Jego tłumaczenie piosenki „Partisan” stało się jednym z nieoficjalnych hymnów przywódców „Solidarności”.
W 1972 we współpracy z Jackiem Janczarskim stworzył radiowe słuchowisko "Rodzina Poszepszyńskich", które stało się jedną ze sztandarowych audycji rozrywkowych Polskiego Radia. Emitowane było z dłuższymi przerwami przez 25 lat, a jego bohaterowie stali się parodią postaci znanych z innych seriali radiowych takich jak "Matysiakowie" i "W Jezioranach".
W latach siedemdziesiątych związał się też z Programem Trzecim Polskiego Radia gdzie prowadził między innymi autorską audycję „Zgryz”, był też jednym z prezenterów „Zapraszamy do Trójki” - pierwszej i jedynej podówczas audycji nadawanej na żywo, z telefonicznym udziałem słuchaczy.
W pierwszą rocznicę Sierpnia 1980 współtworzył Pierwszy Przegląd Piosenki Prawdziwej „Zakazane Piosenki” - imprezę będącą „antyfestiwalem sopockim”, prezentującą twórców i twórczość spoza peerelowskiej cenzury.
Album "Alleluja" sprzedano w ponad 400 tys. egzemplarzy, dzięki czemu w 1986 uznany został za złotą płytę. W latach 80 Zembaty występował w duecie z Johnem Porterem.
W 1988 nagrał wstęp (parlando) do piosenki grupy Papa Dance pt. „Galaktyczny zwiad”.
Poza tłumaczeniami z angielskiego i własną twórczością, opublikował także kilka przekładów wierszy i piosenek autorów rosyjskich, głównie tzw. pieśni błatnych. Przez wiele lat Zembaty współpracował także z polskimi reżyserami. Zasłynął jako scenarzysta i autor muzyki do kilku filmów, m.in. "Około północy" (1977), "Sam na sam" (1977) i serialu telewizyjnego "Siedem życzeń" (1984). W tym ostatnim użyczył również głosu kotu Rademenesowi.
Od listopada 2007 radio TOK FM emitowało ostatnie słuchowisko Macieja Zembatego – "Przygody Wuja Alberta".
Jest autorem piosenki „Ostatnia posługa”, śpiewanej na melodię marsza żałobnego Chopina, która - jak podkreślali socjologowie - przełamała pewne tabu dotyczące społecznej obyczajowości związanej ze śmiercią i pochówkiem, uwalniając je od obowiązkowej celebry i urzędowego smutku.
Zmarł w wyniku zatrzymania akcji serca. Został pochowany 8 lipca 2011 na Powązkach Wojskowych w Warszawie.
1. Ballady Leonarda Cohena (1985)
2. W prosektorium (1989)
3. ZembatySTGS (1998)
4. Ostatnia posługa.Czarne przeboje 65-88 (1998)
5. Siła niewolników (2000)
6. Piosenki z trumienki, (podwójny album 1965-2002) Canto/System (2000)
7. Ballady (2000)
8. In my secret... live (2002)
9. 35 x Leonard Cohen (2002)
10. Wolność znaczy Freedom (2009)
|
Największy serwis z tekstami piosenek w Polsce. Każdy może znaleźć u nas teksty piosenek, teledyski oraz tłumaczenia swoich ulubionych utworów.
Zachęcamy wszystkich użytkowników do dodawania nowych tekstów, tłumaczeń i teledysków!
Komentarze (0):