Harry Potter – seria książek fantastycznych autorstwa brytyjskiej pisarki Joanne Kathleen Rowling. Książki z tego cyklu cieszą się dużą popularnością wśród dzieci i młodzieży, ale trafiają również do dorosłych czytelników.

Seria Harry Potter opisuje przygody młodego czarodzieja w ciągu sześciu lat jego edukacji w Szkole Magii i Czarodziejstwa w Hogwarcie oraz rok po jej przerwaniu, zaś w epilogu siódmej części przedstawione są wydarzenia dziejące się 19 lat po akcji książki.

Pierwsza książka, Harry Potter i Kamień Filozoficzny, wydana została w 1997 (w Polsce 2000), lecz jej akcja rozgrywa się w 1991. Kolejne części zaczynają się przed rozpoczęciem roku szkolnego i kończą na początku kolejnych wakacji letnich i, choć opisują różne przygody, nie są odrębne, a stanowią całość większej historii, której kulminacją jest ostatni, siódmy tom.

Autorka uparcie strzegła tajemnic serii, podając jedynie lakoniczne informacje odnośnie kolejnych tomów serii. Także wydawcy na całym świecie zabraniali rozpowszechniania książek przed premierą, zobowiązując recenzentów i swoich pracowników do zachowania fabuły książki w tajemnicy.

Książki i filmy
Tytuł książki Tytuł filmu Pierwsze wydanie książki Pierwsze wydanie filmu
Oryginalne Polskie Oryginalne Polskie
Harry Potter i Kamień Filozoficzny Harry Potter i Kamień Filozoficzny 1997 2000 2001 2002
Harry Potter i Komnata Tajemnic Harry Potter i Komnata Tajemnic 1998 2002 2003
Harry Potter i Więzień Azkabanu Harry Potter i Więzień Azkabanu 1999 2001 2004
Harry Potter i Czara Ognia Harry Potter i Czara Ognia 2000 2005
Harry Potter i Zakon Feniksa Harry Potter i Zakon Feniksa 2003 2004 2007
Harry Potter i Książę Półkrwi Harry Potter i Książę Półkrwi 2005 2006 2009
Harry Potter i Insygnia Śmierci Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część I 2007 2008 2010
Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część II 2011

Wydane zostały również książki Fantastyczne zwierzęta i jak je znaleźć (ang. Fantastic Beasts and Where to Find Them) oraz Quidditch przez wieki (ang. Quidditch Through the Ages), rozwijające świat Harry’ego Pottera, z których dochód został przeznaczony na cele charytatywne. Po napisaniu siódmego tomu autorka napisała książkę wydaną pierwotnie w siedmiu odręcznie pisanych i ilustrowanych egzemplarzach pod tytułem Baśnie barda Beedle'a (ang. The Tales of Beedle the Bard). Niespełna rok później książka trafiła do sprzedaży detalicznej. Rowling nie wyklucza, że w przyszłości napisze coś na kształt encyklopedii, w której zawarte zostaną biografie mniej ważnych postaci z cyklu o Potterze, opisy magicznych zwierząt itp. Rowling na pewnej konferencji prasowej powiedziała, że po napisaniu ww. Encyklopedii, być może zacznie pisać 8. część za około 10 lat. W maju 2008 roku Rowling napisała na potrzeby aukcji prequel serii Harry Potter liczący 800 słów. Tekst został zlicytowany 10 czerwca na cele dobroczynne. Akcja powieści dzieje się 3 lata przed narodzinami Harry'ego i opowiada krótką przygodę Jamesa Pottera i Syriusza Blacka z mugolskimi policjantami.
Streszczenie
Harry Potter i Kamień Filozoficzny
Peron 9 i 3/4, z którego odjeżdżał pociąg do Hogwartu

Kiedy Harry Potter jako jednoroczne dziecko przeżywa próbę zabicia przez największego czarnoksiężnika w dziejach magii- Voldemorta, jego rodzice giną. Jednak na jego czole zostaje blizna w kształcie błyskawicy. Trafia do domu swojej ciotki Petuni i wujka Vernona. Kłamią, że jego rodzice zginęli w wypadku samochodowym, a jego blizna na czole to pozostałość po tym dniu. W dniu swoich jedenastych urodzin Harry dowiaduje się, że jest czarodziejem, a jego rodzice nie zginęli w wypadku samochodowym, lecz zostali zamordowani przez czarnoksiężnika. Harry zostaje przyjęty do Szkoły Magii i Czarodziejstwa w Hogwarcie przez jej dyrektora Albusa Dumbledore'a. W trakcie nauki poznaje swojego pierwszego w życiu przyjaciela Rona Weasleya, później zaprzyjaźnia się także z Hermioną Granger, najlepszą uczennicą w klasie, do której wraz z Ronem na początku był zniechęcony. W pierwszym roku swojego pobytu w Hogwarcie, Harry i jego przyjaciele będą poznawać świat czarodziejów oraz odkryją tajemnicę Kamienia Filozoficznego. Harry dowie się, iż Lord Voldemort wcale nie został całkowicie zniszczony i stoczy z nim walkę w podziemiach Hogwartu broniąc kamienia filozoficznego dzięki któremu Lord Voldemort stałby się nieśmiertelny.
Harry Potter i Komnata Tajemnic

Mimo ostrzeżenia przez skrzata domowego, Zgredka, o grożącym mu niebezpieczeństwie, Harry wraca na drugi rok do Hogwartu. Wkrótce w szkole zaczyna dochodzić do ataków na uczniów z rodzin mugoli, a po szkole rozprzestrzenia się plotka o legendarnej, ukrytej w podziemiach Hogwartu Komnacie Tajemnic i zamieszkującym ją potworze. Komnatę może otworzyć tylko dziedzic Salazara Slytherina, jednego z założycieli szkoły. Harry, Ron i Hermiona trafiają na ślad sprawcy ataków. Wkrótce Hermiona zostaje zaatakowana, natomiast siostra Rona zostaje porwana do Komnaty Tajemnic. W finale wychodzi na jaw, że dziedzicem Slytherina jest Tom Marvolo Riddle (Lord Voldemort), a Harry musi się z nim zmierzyć.
Harry Potter i więzień Azkabanu

Harry ucieka od Dursleyów po napompowaniu swojej przyszywanej ciotki Marge, potem dziwnym trafem natrafia na środek komunikacji czarodziejów Błędnego rycerza do Dziurawego Kotła i dowiaduje się, że świat czarodziejów zaabsorbowany jest wiadomością o ucieczce z Azkabanu, więzienia czarodziejów, groźnego mordercy i sługi Voldemorta, Syriusza Blacka. Okazuje się, że Syriusz wydał rodziców Harry'ego Voldemortowi, a teraz chcąc dokończyć dzieła próbuje zabić Harry'ego. Harry, z pomocą przyjaciół odkrywa, że nie jest to do końca prawdą i mimo że nikt prócz Dumbledore'a im nie wierzy, pomaga Syriuszowi w ucieczce. Bohater musi stawić czoła dementorom – straszliwym potworom, strażnikom twierdzy Azkaban, którzy ścigają zbiega. Nieszczęśliwym zbiegiem okoliczności ucieka również prawdziwy winowajca, Peter Pettigrew, znany jako Glizdogon, co okaże się brzemienne w skutkach.
Harry Potter i Czara Ognia

Po zakończeniu finałowego meczu mistrzostw świata w quidditchu pojawia się znak popleczników Voldemorta oraz dochodzi do marszu śmiercożerców. W Hogwarcie rozpoczyna się Turniej Trójmagiczny, w którym konkurować mają przedstawiciele trzech szkół magii: Hogwartu, Beauxbatons oraz Durmstrangu. W niewiadomy sposób Harry zostaje wylosowany przez Czarę Ognia jako czwarty uczestnik, drugi przedstawiciel swojej szkoły. Musi zmagać się jednocześnie z nauką, turniejem oraz ze znajdującym się w szkole śmierciożercą. Uczestnictwo Harry'ego w turnieju okazuje się być sprytnie przemyślaną operacją mającą na celu dostarczenie go Lordowi Voldemortowi, który dzięki Glizdogonowi powrócił do kraju i zamierza odzyskać swe ciało. Harry i Cedrik wygrywają turniej i przenoszą się w miejsce przebywania Voldemorta. Następuje kolejne starcie bohaterów, z którego Harry ledwo uchodzi z życiem, ale Cedrik ginie z ręki Glizdogona. Voldemort odzyskuję ciało i moc. Z całej społeczności czarodziejów tylko Dumbledore i przyjaciele wierzą Harry'emu w powrót Czarnego Pana.
Harry Potter i Zakon Feniksa

Podczas wakacji Harry'ego i Dudleya atakują dementorzy. Potter używa wobec nich zaklęcia Patronusa, przez co prawie zostaje wyrzucony ze szkoły, jednak dzięki interwencji Dumbledora, odbywa się przesłuchanie w Ministerstwie Magii i Harry zostaje oczyszczony z zarzutów. 4 dni później w nocy do domu Dursleyów przylatują członkowie Zakonu Feniksa, tajnej organizacji walczącej z Voldemortem, i zabierają Harry'ego do domu Syriusza. Ministerstwo Magii zaprzecza powrotowi Czarnego Pana, więc Zakon musi działać na dwa fronty. Harry, Ron i Hermiona odkrywają, iż Voldemort poszukuje tajemniczej "broni", która miałaby mu pomóc w zabiciu chłopca. Rozpoczyna się nowy rok w Hogwarcie, nowym nauczycielem obrony przed czarną magią zostaje Dolores Umbridge, starszy podsekretarz ministra Knota. Na lekcjach, zgodnie z wytycznymi Ministerstwa, uczy ona wyłącznie teorii. Harry organizuje ruch oporu, zakładając Gwardię Dumbledore'a, której członkowie pod jego okiem samodzielnie uczą się zaklęć obronnych. Harry zauważa jednak, iż stosunek dyrektora do niego zmienił się. Dumbledore unika jego obecności, a nawet jego spojrzenia. Harry zaczyna także spotykać się z Krukonką, Cho Chang. Od czasu powrotu Lorda Voldemorta bohatera dręczą straszne wizje. Aby je powstrzymać, Dumbledore organizuje Harry'emu lekcje oklumencji z Severusem Snapem. W międzyczasie Umbridge zostaje mianowana Wielkim Inkwizytorem Hogwartu, a po zdemaskowaniu Gwardii Dumbledore'a zostaje dyrektorem szkoły. Podczas zdawania suma z Historii Magii Harry ma wizję o Syriuszu torturowanym w podziemiach Ministerstwa. Wraz z Ronem, Hermioną, Ginny, Nevillem i Luną lecą do Londynu, by go uratować. Na miejscu okazuje się, iż była to zasadzka śmierciożerców, którzy ścigają przyjaciół po Departamencie Tajemnic. Harry odkrywa tam przepowiednię dotyczącą jego i Lorda Voldemorta, lecz zostaje ona zniszczona. Po pewnym czasie zjawiają się członkowie Zakonu Feniksa i rozpoczyna się walka ze śmierciożercami. Syriusz ginie z rąk [[Śmierciożercy#Bellatriks Lestrange swojej kuzynki. Harry, ścigając ją, natrafia na Voldemorta, lecz zjawia się Dumbledore i ratuje chłopca. Voldemort ucieka, lecz całe ministerstwo dowiaduje się o jego powrocie. Harry jednak dowiaduje się, jak brzmiała treść przepowiedni. Mówi ona, albo Harry lub Czarny Pan musi zginąć z ręki drugiego.
Harry Potter i Książę Półkrwi
Wikinews-logo.svg
Zobacz wiadomość w serwisie Wikinews na temat premiery szóstej części Harry’ego Pottera

Dumbledore zabiera Harry'ego od Dursleyów, jednocześnie informując go, że po śmierci Syriusza Blacka otrzymał w spadku dom, który od jakiegoś czasu stanowił kwaterę Zakonu Feniksa. Wraz z Ronem i Hermioną Harry odkrywa, że Draco Malfoy ma w tym roku tajemniczą misję do wypełnienia. W szkole pojawia się, że nowy nauczyciel, profesor Slughorn, który ma uczyć eliksirów, a posadę nauczyciela obrony przed czarną magią otrzymał Snape. Harry jest rozdarty między pełnieniem obowiązków kapitana drużyny, śledzeniem Dracona Malfoya, indywidualnymi lekcjami z Dumbledore'em, podczas których odkrywa historię życia Lorda Voldemorta i tajemnicę jego nieśmiertelności, a studiowaniem starego podręcznika z odręcznymi notatkami tajemniczego Księcia Półkrwi. Tymczasem świat czarodziejów jest w stanie wojny ze śmierciożercami, a młodzi bohaterowie wkraczają w wiek intensywnych romansów. Walka z pułapkami zastawionymi przez Voldemorta osłabia Dumbledore'a w chwili, gdy szkoła potrzebuje go najbardziej. Draco Malfoy z polecenia Czarnego Pana miał zabić Albusa Dumbledore'a. Jednak popełnienie morderstwa było czynem przerastającym chłopaka. Ten przykry obowiązek spadł więc na Severusa, który okazał się Księciem Półkrwi zabił dyrektora, a potem uciekł ze śmierciożercami.
Znak insygniów śmierci
Harry Potter i Insygnia Śmierci

Harry wraz z Ronem i Hermioną nie wracają do Hogwartu na siódmy rok nauki. Wyruszają na pełne niewiadomego poszukiwanie horkruksów. Tymczasem świat czarodziejów jest pod władzą Voldemorta i śmierciożerców. Harry ukrywa się wraz z przyjaciółmi, codziennie zmieniając miejsca pobytu (są już pełnoletni, więc mogą używać magii i teleportacji). Podczas podróży dowiadują się szokujących faktów z przeszłości Dumbledore'a i jego rodziny. Zapoznają się z trzema Insygniami Śmierci: Czarną różdżką, Peleryną niewidką oraz Kamieniem wskrzeszenia. Po długiej i niebezpiecznej wyprawie odnajdują i niszczą horkruksy. Finał ostatniej części ma jednak miejsce w Hogwarcie (którego dyrektorem jest Snape), gdzie nauczyciele, uczniowie powyżej 17 lat, Gwardia Dumbledore'a oraz członkowie Zakonu Feniksa walczą w Bitwie o Hogwart z Voldemortem i jego zwolennikami. Podczas owej bitwy giną między innymi: Fred Weasley, Nimfadora i Remus Lupin, Severus Snape, Vincent Crabbe, Bellatriks Lestrange, Lord Voldemort, Colin Creevey i wielu innych, natomiast podczas całej fabuły: Hedwiga – sowa Harry'ego, Szalonooki Moody, Rufus Scrimgeour, Zgredek, Gregorowicz (wytwórca różdżek), Glizdogon i inni. Ostatecznie Harry pokonuje Voldemorta. Z epilogu dowiadujemy się o tym, że główni bohaterowie zawarli dwa małżeństwa: Harry z Ginny i Ron z Hermioną. Harry doczekał się trójki dzieci: Jamesa Syriusza, Albusa Severusa i Lily Luny, natomiast Ron i Hermiona – córki Rose oraz syna Hugo.
Marketing
Ludzie w księgarni podczas premiery siódmej części Harry Pottera

Seria o Harrym Potterze odniosła olbrzymi sukces komercyjny na świecie w zakresie wyników sprzedaży książek, gadżetów promocyjnych, gier komputerowych, oglądalności w kinach czy sprzedaży filmów. Została zaliczona do jednej z ważniejszych wydarzeń współczesnej popkultury. Książka została przetłumaczona na ponad pięćdziesiąt języków. Prawami do sfilmowania wszystkich części książki dysponuje wytwórnia Warner Brothers. Zjawisko fascynacji światem Harry'ego Pottera nazwano potteromanią. Joanne Kathleen Rowling w 2003 roku zajęła piąte miejsce na opublikowanej na łamach Sunday Times liście 500 najlepiej zarabiających Brytyjczyków.
Krytyka organizacji religijnych

Wraz z popularnością książek narastała krytyka Harry’ego Pottera. Niektóre środowiska chrześcijańskie zarzucają serii promowanie magii i okultyzmu, twierdząc, że wizja dzieci praktykujących magię i spożywających substancje wywołujące zmiany fizyczne i psychiczne może oswajać młody umysł z praktykami charakterystycznymi dla satanizmu i neopoganizmu, jednocześnie umniejszając znaczenie religii. Fabuła książek nie uwzględnia sfery religijnej, a przedstawione życie jest pozbawione wpływu religii[3]. Benedykt XVI wyraził dezaprobatę wobec treści książek jeszcze jako kardynał[4].
Mary i Harry

Mary GrandPré – (ur. w 1954 w Aberdeen w Południowej Dakocie) jest amerykańską ilustratorką, szczególnie znaną z jej ilustracji do amerykańskich wersji Harry'ego Pottera, opublikowanych przez wydawnictwo Scholastic. Jej prace są również użyte w polskiej wersji Harry'ego Pottera. Jej praca nad Harrym Potterem rozpoczęła się od pierwszego tomu – Kamienia Filozoficznego. Jest autorką wszystkich okładek książek, rysunków rozpoczynających rozdziały, ilustracji do wydań deluxe HP w wydawnictwie Scholastic. Sceny z Harry'ego Pottera nie tylko można znaleźć między stronami książki, ale również powiesić na ścianie w formie kalendarza lub jednego z obrazów z limitowanej edycji. Mary przed podjęciem decyzji o współpracy ze Scholastic przeczytała gruntownie książkę, by sprawdzić, czy jej treść zgodna jest z jej wrażliwością artystyczną. Z samą J.K.Rowling Mary spotkała się tylko raz i w żaden sposób nie kontaktuje się z nią w czasie tworzenia prac.
Ekranizacja i gry
Filmy

Powieści o Harrym Potterze doczekały się ekranizacji. Zrealizowano już wszystkie części.

Harry Potter i Kamień Filozoficzny (2001)
Harry Potter i Komnata Tajemnic (2002)
Harry Potter i więzień Azkabanu (2004)
Harry Potter i Czara Ognia (2005)
Harry Potter i Zakon Feniksa (2007)
Harry Potter i Książę Półkrwi (2009)
Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część I (2010)
Harry Potter i Insygnia Śmierci: Część II (2011)

Harry Potter i Insygnia Śmierci: część 2 zajmuje obecnie czwarte miejsce na liście najbardziej kasowych filmów wszech czasów. Film zarobił jak na razie 1 314 052 093 dolarów. Kamień Filozoficzny zajmuje obecnie jedenaste miejsce, Insygnia Śmierci: część 1 – trzynaste, Zakon Feniksa – czternaste, Książę Półkrwi – piętnaste, Czara Ognia – dwudzieste, Komnata Tajemnic – dwudzieste trzecie, a Więzień Azkabanu – trzydzieste drugie.

Premiera Harry'ego Pottera i Czary Ognia w krajach anglojęzycznych miała miejsce 16 listopada 2005 roku, do polskich kin film wszedł 25 listopada. Wszystkie cztery filmy okazały się kasowymi sukcesami, pierwsze dwie części współzawodniczyły z ekranizacjami Władcy Pierścieni.

Polska premiera filmu Harry Potter i Książę Półkrwi ("Harry Potter and the Half-Blood Prince") odbyła się 24 lipca 2009 roku. Początkowo miał to być koniec listopada 2008 roku, jednak wytwórnia Warner Brothers zdecydowała o zmianie terminu premiery[5].
Gry

Harry Potter i Kamień Filozoficzny – 2001
Harry Potter i Komnata Tajemnic – 2002
Harry Potter: Mistrzostwa świata w quidditchu – 2003
Harry Potter i więzień Azkabanu – 2004
Harry Potter i Czara Ognia – 2005
Harry Potter i Zakon Feniksa – 2007
Harry Potter i Książę Półkrwi – 2009
Harry Potter i Insygnia Śmierci: część I – 2010
Harry Potter i Insygnia Śmierci: część II – 2011
Lego Harry Potter Lata 1-4 – 2010
Lego Harry Potter Lata 5-7 – 2011

Liczba sprzedanych książek
Polska

Planowany nakład książki Harry Potter i Insygnia Śmierci wynosił 650 tys. egzemplarzy.
Świat

2000 30 mln egz.
2003 200 mln egz.
2007 325 mln egz. (stan na lipiec)