Zmierzch (ang. Twilight) – amerykański film z 2008 roku, w reżyserii Catherine Hardwicke, oparty na książce Stephenie Meyer – Zmierzch. W rolach głównych występują Kristen Stewart i Robert Pattinson.

Opis fabuły

Zmierzch opowiada historię 17-letniej Belli Swan (Kristen Stewart), która przeprowadza się do małego miasteczka Forks w stanie Waszyngton, aby zamieszkać ze swoim ojcem. Tu przyciągnęła uwagę Edwarda Cullena (Robert Pattinson), bladego, tajemniczego chłopaka. Dziewczyna odkrywa, że on i jego rodzina są wampirami. Są jednak jedyni w swoim rodzaju – nazywają siebie "wegetarianami", ponieważ żywią się tylko krwią zwierząt. Pomiędzy Bellą i Edwardem rodzi się uczucie. Ich związek sprowadza jednak na Bellę fizyczne niebezpieczeństwo, prawdziwe zagrożenie przybędzie jednak z zewnątrz. Kiedy Bella wybiera się wraz z rodziną Edwarda na mecz baseballu, natykają się na trójkę obcych wampirów, które piją krew ludzi. W pewnym momencie najgroźniejszy z obcych wampirów – James, wyczuwa zapach Belli i postanawia ją zgładzić. Cullenowie decydują się ukryć Bellę, lecz James podąża ich śladami. Rozpoczyna się dramatyczny pościg, którego stawką jest życie Belli i jej dalszy związek z Edwardem.
Obraz wampirów

Wampiry mają bardzo twardą skórę, która błyszczy w słońcu. Jest ona blada, niemal biała, ale u ludzi ciemnoskórych przed przeistoczeniem w wampiry, nie traci barwy. Promienie słoneczne nie mają na wampiry żadnego wpływu. Ich zęby są podobne do ludzkich, ale znacznie odporniejsze i ostrzejsze. Mogą pić zarówno krew ludzi jak i zwierząt, ale krew ludzka jest dla nich smaczniejsza, ponadto odczuwają bardzo silny popęd by żywić się ludźmi. Popęd ten jednak daje się opanować i stłumić wraz z wiekiem. Oczy wampirów mają barwę o zmiennym natężeniu, zależnie od stopnia sytości danego osobnika. U wampirów ludożerczych są to różne odcienie czerwieni, u wampirów pozostających na diecie z krwi zwierząt barwa waha się między kolorem piwnym a czarnym. Niektóre obdarzone są nadnaturalnymi talentami, będącymi wyostrzeniem cech, jakie posiadały będąc jeszcze ludźmi. Mają doskonałą pamięć- co raz zobaczą pamiętają już zawsze ze wszystkimi szczegółami. Wampiry mogą się rozmnażać z ludzkimi kobietami.

Przemiana w wampira następuje po wstrzyknięciu jadu, poprzez ukąszenie innego wampira. Wampiry można zabić tylko poprzez poćwiartowanie i spalenie całego ciała.
Obsada
Wampiry

Robert Pattinson jako Edward Cullen, główny bohater, 109-letni wampir o ciele siedemnastolatka, ukochany Belli, która jest najważniejszą osobą w jego życiu. Ma zdolność czytania w myślach ludziom, wampirom i wilkołakom. Nie potrafi jednak odczytać myśli swojej dziewczyny. Dzięki niesamowicie silnej woli i opanowaniu nie jest zagrożeniem dla Belli, pomimo tego, że pożąda jej krwi. Gdyby nie przemiana w wampira stałby się ofiarą grypy hiszpanki.
Peter Facinelli jako Carlisle Cullen, 368-letni wampir o wyglądzie trzydziestoletniego mężczyzny. Dzięki latom praktyk uodpornił się na zapach krwi. Pracuje jako lekarz w szpitalu. Jest przyszywanym ojcem Edwarda i jego rodzeństwa. Założyciel rodziny Cullenów, najbardziej cierpliwy i rozsądny z wampirów. Jako jedyny z Cullenów niezachwianie wierzy, że jego i jego rodziny nie czeka potępienie.
Elizabeth Reaser jako Esme Cullen, wampirzyca, jest żoną Carlisle'a i przyszywaną matką Cullenów. Bardzo troskliwa i opiekuńcza, cechuje ją wielkie serce. Kocha swoje przybrane dzieci a także Bellę.
Ashley Greene jako Alice Cullen, członkini rodziny Cullenów, ukochana Jaspera. Widzi to, co może się wydarzyć w przyszłości, jednak jej wizje są subiektywne, co znaczy że przyszłość może się zawsze zmienić w zależności od podejmowanych decyzji. Alice nie widzi jednak przyszłości związanej z wilkołakami i pół-ludźmi, pół-wampirami. Jest najlepszą przyjaciółką Belli. Jest najbardziej rozrywkową osobą w rodzinie Cullenów. Interesuje się modą.
Jackson Rathbone jako Jasper Hale, członek rodziny Cullenów, 260-letni wampir, ma zdolność kontrolowania ludzkich emocji. Jego miłością jest Alice. Ma największy kłopot z przystosowaniem się do "diety" Cullenów, gdyż wraz z Alice, najkrócej należy do ich rodziny.
Nikki Reed jako Rosalie Hale, należy do rodziny Cullenów, opisywana jako najpiękniejsza kobieta na świecie. Ukochana Emmetta. Według Edwarda jest "płytka jak sadzawka z kilkoma niespodziankami". To właśnie jej najtrudniej jest pogodzić się z tym, że stała się wampirem.
Kellan Lutz jako Emmett Cullen, członek rodziny Cullenów. Jest najsilniejszy z Cullenów. Związany z Rosalie. To ona uratowała go przed śmiercią, zanosząc umierającego chłopaka do Carlisle'a, aby ten przemienił go w wampira. Chłopak ma ogromne poczucie humoru, w każdej sytuacji.
Cam Gigandet jako James, przywódca rodziny Nomadów,tropiciel. Jego ofiarą staje się Bella – postanawia ją zabić, bo kusi go apetyczny zapach jej krwi. Jego niedoszłą ofiarą była Alice – uratował ją zakochany w niej wampir, przypłacając to swoim istnieniem. Został unicestwiony przez rodzinę Edwarda.
Rachelle Lefèvre jako Victoria, partnerka Jamesa, pomagała mu w znalezieniu Belli.
Edi Gathegi jako Laurent,członek rodziny Nomadów. Najbardziej cywilizowany z całej trójki. Jako jedyny nie brał udziału w odszukaniu ani próbie zamordowania Belli.

Ludzie

Kristen Stewart jako Bella Swan, główna bohaterka, miłość życia Edwarda. Przeprowadziła się do ojca w Forks z Phoenix. Jest niezwykle niezdarną i nieśmiałą siedemnastoletnią dziewczyną. Jednocześnie jest rozsądna i nad wyraz poważna jak na swój wiek. Ma niezwykły jak na śmiertelniczkę dar – nikt nie potrafi odczytać jej myśli ani manipulować jej umysłem – nawet jeśli ta osoba jest wampirem. W imię miłości do swoich bliskich potrafi zaryzykować nawet własne życie.
Sarah Clarke jako Renée Dwyer, matka Belli, która mieszka na Florydzie razem ze swoim nowym mężem – Philem. Opisana została jako "duże dziecko", bo to Bella musi się nią zajmować a nie odwrotnie.
Billy Burke jako Charlie Swan, ojciec Belli, szeryf policji w Forks. Bardzo kocha córkę, ale nie potrafi okazywać wprost uczuć, jest bardzo nieśmiały. Ma podobny dar jak Bella – jego myśli da się jednak odczytać ale są one przez Edwarda opisane jako "ciche".
Taylor Lautner jako Jacob Black, piętnastoletni przyjaciel Belli z dzieciństwa (w książce poznaje go później, znała jego starsze siostry). Jest zakochany w Belli. W dalszych częściach okazuje się, że jest wilkołakiem.
Gil Birmingham jako Billy Black, ojciec Jacoba, przyjaciel Charliego.
Christian Serratos jako Angela Weber, nieśmiała dziewczyna, nowa koleżanka Belli w Forks. Z czasem staje się przyjaciółką Belli.
Michael Welch jako Mike Newton, nowy kolega Belli, który stara się o względy dziewczyny.
Anna Kendrick jako Jessica Stanley, pierwsza koleżanka Belli. Nielubiana przez Edwarda, który wie, że Jessica tak naprawdę wykorzystuje przyjaźń Belli po to, aby zdobyć popularność i poderwać Mike'a Newtona.
Gregory Tyree Boyce jako Tyler Crowley, chodził z Bellą na WOS, po wypadku samochodowym spowodowanym przez niego, chce koniecznie się zrekompensować i zaczyna starać się, by Bella zwróciła na niego uwagę.
Justin Chon jako Eric Yorkie, znajomy z klasy Belli, kolejny adorator głównej bohaterki.
Matt Bushell jako Phil Dwyer, ojczym Belli, baseballista.
Ned Bellamy jako Waylon Forge, kolega Charliego z komisariatu. Bohater występuje jedynie w filmie, nie w sadze Zmierzchu.
José Zúñiga jako Mr. Molina, nauczyciel biologii w liceum w Forks, w sadze Zmierzchu bohater nazywa się pan Banner.
Stephenie Meyer (autorka książki) osobiście pojawiła się w filmie. Nie wypowiada ona żadnej kwestii. Można ją zobaczyć w scenie kiedy Bella i Charlie wychodzą zjeść obiad w Forks.

Ścieżka dźwiękowa

Zostały wydane dwie płyty z muzyką "Zmierzchu". Pierwsza płyta – Twilight: Original Motion Picture Soundtrack – (z muzyką popularną) została wydana w Stanach Zjednoczonych 4 listopada 2008, natomiast druga – Twilight: The Score – (z muzyką filmową skomponowaną przez Cartera Burwella) została wydana 27 listopada 2008. Ta pierwsza płyta zadebiutowała na pierwszym miejscu listy Billboardu i w pierwszym tygodniu została sprzedana w ponad 165 000 kopiach[1].
Lista utworów Twilight: Original Motion Picture Soundtrack

Muse – Supermassive Black Hole (3:29)
Paramore – Decode (4:22)
The Black Ghosts – Full Moon (3:50)
Linkin Park – Leave Out All the Rest (3:20)
MuteMath – Spotlight (Twilight Mix) (3:20)
Perry Farrell – Going All The Way (Into The Twilight) (3:27)
Collective Soul – Tremble For My Beloved (3:53)
Paramore – I Caught Myself (3:55)
Blue Foundation – Eyes On Fire (5:01)
Robert Pattinson – Never Think (4:29)
Iron & Wine – Flightless Bird, American Mouth (4:00)
Carter Burwell – Bellas Lullaby (2:19)

iTunes bonus track:

Robert Pattinson – Let Me Sign
The Royal Philharmonic Orchestra – La Traviata
The APM Orchestra – Clair de Lune

Lista utworów Twilight: The Score

W całości skomponowany przez Cartera Burwella.

"How Would I Die" – 1:53
"Who Are They?" – 3:26
"Treaty" – 1:59
"Phascination Phase" – 2:04
"Humans Are Predators Too" – 2:04
"I Dreamt of Edward" – 1:06
"I Know What You Are" – 2:37
"The Most Dangerous Predator" – 2:22
"The Skin Of A Killer" – 2:58
"The Lion Fell In Love With A Lamb" – 3:10
"Complications" – 1:11
"Dinner With His Family" – 0:38
"I Would Be The Meal" – 1:24
"Bella's Lullaby" – 2:19
"Nomads" – 3:51
"Stuck Here Like Mom" – 1:40
"Bella Is Part Of The Family" – 1:24
"Tracking" – 2:19
"In Place Of Someone You Love" – 1:45
"Showdown In The Ballet Studio" – 4:50
"Edward At Her Bed" – 1:05

Ciekawostki

W ciągu pierwszych trzech dni wyświetlania "Zmierzchu", film zarobił w Stanach 70,3 mln $ co dało mu miejsce czwarte (wyprzedza go czwarta, pierwsza i druga część "Harry'ego Pottera") w rankingu najlepszych otwarć w historii listopadowych premier i czwarte miejsce na liście otwarć roku 2008 oraz ósme miejsce w rankingu otwarć wszech czasów filmów nie będących kontynuacją[2]. Robert Pattinson grał jedną z głównych ról w otwierającej ranking czwartej części – Harry Potter i Czara Ognia jako Cedric Diggory. W ciągu pierwszego tygodnia ekranizacja powieści Stephenie Meyer zarobiła 103,202,346 $[3].
Różnice między filmem, a książką

Gdy Alice miała wizję na temat Victorii, Jamesa i Laurenta, Edward poprosił żeby Bella rozpuściła włosy. Wtedy Alice powiedziała mu, że to nic nie pomoże.

W filmie zdanie "To nic nie da, czułam ją z drugiego końca boiska" było sarkastyczną uwagą Rosalie.

W książce Edward pokazuje Belli, że w słońcu błyszczy w dzień Balu Wiosennego. W filmie robi to w tym momencie, w którym przyznaje się do bycia wampirem.
W książce podczas wizyty Belli w domu Cullenów Edward opowiada jej dokładną historię swojej rodziny. W filmie omawia tylko część dotyczącą przemiany swojej i Esme.
W filmie nastąpiło wiele aktów morderstwa popełnionych przez Jamesa, Victorię i Laurenta, których ofiarami byli m.in. znajomi Charliego. Dr Cullen tłumaczył to atakami dużego drapieżnika, choć doskonale wiedział, że stanowili oni pożywienie dla wrogo nastawionych wampirów. W książce nie nastąpiło nic takiego.
W książce James i Laurent mieli białą skórę i krótko przystrzyżone ciemne włosy. W filmie, James ma długie blond włosy, a Laurent jest ciemnoskóry i ma długie, czarne włosy uplecione w dredy.
W książce Bella poznaje Jacoba podczas wizyty w La Push, a w filmie znali się od małego.
W filmie nie było powiedziane nic o temacie na biologii gdzie pobierano krew, co było bardzo ważne w książce, bo odbywała się wtedy jedna z ważniejszych rozmów z Edwardem
Bella powiedziała Edwardowi, że wie kim on jest. W książce akcja ta odbyła się w aucie, a w filmie w lesie.
W książce Bella uciekła pod koniec (by spotkać się z Jamesem)od Alice i Jaspera planując każdy ruch. Stało się to na lotnisku i tłumacząc się, że chce do toalety wyszła innym jej wejściem i wybiegła jak najszybciej. W filmie zdarzyło się to w hotelu i po prostu wyszła.
Kiedy Alice, Jasper i Bella uciekali przed Jamesem rozmowa przez telefon z Edwardem i Jamesem odbywała się w innym pokoju. W filmie odbyło sie to tuż przy wampirach.

Premiera wersji DVD i Blu-Ray na terenie Polski

Oficjalna premiera nastąpiła 26 sierpnia 2009. W sieci empik na zasadach dwutygodniowej wyłączności od 12 sierpnia 2009 dostępna była w sprzedaży wersja DVD, wersja rozszerzona 2DVD i wersja blu-ray.

Sequel

22 listopada 2008 roku Summit Entertainment oficjalnie potwierdziło powstanie kontynuacji powieści Meyer Księżyc w nowiu[4]. Scenariusz filmu napisała znów Melissa Rosenberg, a reżyserią zajął się Chris Weitz.